Beeldentuin de Havixhorst

100 jaar Nederlandse beeldhouwkunst

In beeldentuin De Havixhorst bij Meppel is een collectie beelden te zien van Nederlandse beeldhouwers uit de 20ste en 21ste eeuw. De meesten studeerden aan de Rijksakademie in Amsterdam onder leiding van Jan Bronner of Piet Esser. Er was veel onderling contact. Ook de kunstacademies van Den Haag, Rotterdam en Maastricht leverden belangrijke beeldhouwers af. Sommigen leerden het vak in het buitenland, zoals in Antwerpen of Parijs.

De oudere generaties werden voornamelijk opgeleid tot bouwbeeldhouwer. Zij maakten stenen beelden die bedoeld waren om gebouwen en bruggen te versieren. Maar door de opkomst van de moderne architectuur in de jaren ’30, die strak en functioneel was, nam de vraag naar zulke beelden langzaam maar zeker af. Geïnspireerd door de ontwikkelingen in Parijs groeide tegelijkertijd de aandacht voor het vrijstaande beeld. In plaats van steen werd nu vaak brons gebruikt.

De behoefte aan monumenten ter nagedachtenis aan de Tweede Wereldoorlog betekende dat er na 1945 volop werk was. Ook de wederopbouw zorgde voor veel opdrachten. Om nieuwe ideeën op te doen, organiseerde de Nederlandse Kring van Beeldhouwers tussen 1949 en 1958 in Park Sonsbeek in Arnhem vier openluchttentoonstellingen met beelden van internationaal bekende kunstenaars. Dat wierp zijn vruchten af. Vanaf de jaren ’60 staat het vrije beeld in Nederland stevig op eigen benen.

De meeste beelden in deze tuin zijn gemaakt voor een groot publiek. Het verheven mensbeeld uit het begin van de eeuw, dat vaak moeilijk te begrijpen was, werd ingeruild voor figuren die uit het leven gegrepen zijn. Sommige beeldhouwers legden zich toe op het naakt of het portret, andere kozen voor het dier als specialisme. Door de jaren heen is er steeds meer ruimte gekomen voor een persoonlijke stijl van werken. Dit alles heeft geleid tot een grote diversiteit.

Beeldentuin De Havixhorst biedt een overzicht in hoogtepunten uit de Nederlandse beeldhouwkunst van de laatste 100 jaar. Nergens is het werk van deze groep beeldhouwers beter vertegenwoordigd dan hier in Drenthe. Door zo nu en dan beelden te wisselen, blijft de opstelling in beweging en kunnen nieuwe namen worden toegevoegd. Op het terrein buiten de slotgracht wordt regelmatig werk getoond van hedendaagse kunstenaars uit binnen- en buitenland.

Bekijk de plattegrond.

De havixhorst

Landgoed de Havixhorst

De vroegste vermelding van landgoed De Havixhorst dateert van 1371. Het landgoed is een van een reeks landgoederen in de benedenloop van de Reest, tussen De Wijk en Meppel. In 1618 werd De Havixhorst als havezate erkend, wat de eigenaar een positie in het bestuur van de Olde Landschap Drenthe bezorgde. Bijna 300 jaar lang, van 1658 tot 1956, was de familie De Vos van Steenwijk eigenaar. Daarna is het huis in gebruik geweest als bejaardentehuis, vakantieoord voor jongeren en opvangcentrum voor Vietnamese bootvluchtelingen. In 1982 werd De Havixhorst in zijn geheel aangekocht door de Stichting het Drentse Landschap.

Al vóór die tijd werd de havezate gebruikt door de familie Wijland, die het complex samen met Het Drentse Landschap restaureerde en sindsdien als hotel-restaurant exploiteert. De huidige staat toont de situatie zoals die was in 1753. Besloten werd om ook de sterk verwaarloosde tuin nieuw leven in te blazen met een ontwerp in bijpassende Frans-classicistische stijl. De gezamenlijke wens van de Stichting Het Drentse Landschap en Chateauhotel- en restaurant De Havixhorst om de tuin een publieksvriendelijke functie te geven, leidde tot het plan voor een beeldentuin. De onthulling van het eerste beeld vond plaats op 25 september 2000.

Meer weten? Bekijk het canonvenster over De Havixhorst in de Canon van Nederland